فردوسي ـ ش 1137، 14 آبان 1352
در دادگاه اطفال كرمانشاه ايران خسروي مادر 17 سالهاي كه دو فرزند خود را خفه كرده بود به يكسال زندان محكوم شد. ايران خسروي به علت 17 ساله بوده در دادگاه اطفال محاكمه شد.
وجود زنده و حاضر اين قاتل 17 ساله در برابر دادگاه اطفال، نشانهاي است بر اين واقعيت كه در وسيعترين حوزههاي جغرافيايي مقررات مربوط به سن ازدواج، ضمانت اجرايي ندارد و بچههاي كمسنوسال، خيلي زودتر از رسيدن به مرزهاي سني قانوني، به اجبار شكنجهگاه زناشويي را ميپذيرند.
بيشك شرط سن در بيشتر زناشوييهايي كه دور از مراكز معدود شهري اتفاق ميافتد، رعايت نميشود و دختركاني كه به شوق كفش و كيف و لباس، قدم به حجله بخت ميگذارند، نميتوانند سرشار از احساسات زنانه و عواطف مادرانه به مسائل يك خانواده را پاسخ بدهند…. اما در شرايطي كه سن 16 سالگي بنابر علل گوناگون معيشتي و فرهنگي در مورد انبوه دختران رعايت نميشود، چگونه ميتوان حكم بر صلاحانديشي، قطعنامة نوجوانان مشهدي را كه سن مطلوب ازدواج را 25 و 30 سالگي تعيين كرده بودند، جدي گرفت، اين قبيل جابهجاييهاي تند و تيز تا جايي اصولي و منطقي است كه نمونههايي از قوانين اجراشدة قبلي ارائه دهيم تا اقدامات و نظرات پيشتازانة بعدي به دلايل و مباني معيشتي و كاربردهاي اجتماعي، متكي باشد، نه معلق در هواي تقليد و دنبالهروي.
به همين علت است كه به كرات گفته ميشود تهيه و انتشار قطعنامههاي مترقي بسيار آسان است، اما دربارة مفاد اين قبيل قطعنامهها با امكانات اجرايي بسيار دشوار و بلكه غيرممكن است. از اين رو به هيچيك از نظرات مترقي كه ضمانت اجرا ندارد، نميتوان به ديدة تحسين نگريست و به منظور خوشايند و تقويت روحيه جوانان و پيران دوستدار كنفرانس و سمينار نبايد زبان به گزافهگويي گشود. واقعيتهاي موجود، از بررسي دقيق و همهجانبه زندگي كوتاه و پرماجراي ايران خسروي، شناختني است و مطابق با ويژگيهاي آن است كه بايد حكم داد. در وضع و حال كنوني كه مقررات 16 سالگي زناشويي دختران رعايت نميشود، كف زدن و هورا كشيدن براي گروههايي كه مقررات ازدواج را دشوارتر ميكنند، يك واكنش ضداجتماعي است زيرا بدون شك در جامعهاي كه براي ازدواج دختران، 16 سالگي رعايت نشود، در سنين بالاتر نيز بلا اجراست و آنهايي كه دايرة سنين پايينتر را شكستهاند، براي شكستن ديگر حصارهاي قانوني، توان و تجربة كافي دارند، بهخصوص كه در ميدان بلااجرا ماندن قوانين خوب، گروهي از مجريان نيز آماده براي كمكهاي غيرقانوني هستند و همواره از سر ناچاري يا داوطلبانه، حجلة سياهبختي را در برابر دختران نارس ميگشايند.